Ήταν Απρίλιος του 1988 όταν ιδρύθηκε η πρώτη Μοίρα που θα παραλάμβανε τα πρώτα δελταπτέρυγα μαχητικά νέας γενιάς μετά τα F-102: Τα μαχητικά Mirage 2000 έδωσαν το ποιοτικό πλεονέκτημα που είχε ανάγκη η ΠΑ στο Αιγαίο μέχρι την έλευση της νεότερης έκδοσης «-5Mk2».

Το Mirage 2000 προήλθε από δύο προηγούμενα προγράμματα στα οποία συμμετείχε η Dassault: Το πρώτο ήταν το μια αγγλογαλλική προσπάθεια για ένα προηγμένο μαχητικό με πτέρυγες μεταβλητής γεωμετρίας το AFVG και το μεταγενέστερο “Avionde Combat Futur” (Μελλοντικό Μαχητικό Αεροσκάφος). Και τα δύο προγράμματα δεν φάνηκαν ιδιαίτερα επικερδή για την εταιρία, όμως της έδωσαν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και ιδέες για ένα δικό της μαχητικό 3ης γενιάς.

Με το αρκετά παλαιότερο Mirage F.1 να χάνει κατά κράτος τους διαγωνισμούς για την αντικατάσταση των F-104G Starfighter των αεροποριών της Ολλανδίας, Βελγίου, Νορβηγίας και Δανίας από το F-16, η ανάγκη για ένα νέο μαχητικό αεροσκάφος 3ης γενιάς ήταν πλέον επιτακτική. Ο ίδιος ο Μαρσέλ Ντασό διηύθυνε ένα πρόγραμμα που αρχικά ήταν ένα “Super Mirage III”. Καθώς όμως οι μετατροπές του Mirage IIIπροχωρούσαν, το κόστος ανέβαινε και αποδείχθηκε ότι θα ήταν καλύτερο να σχεδιαστεί ένα εξολοκλήρου νέο αεροσκάφος, από το να σπαταλήσουν χρόνο και χρήμα ώστε να δημιουργήσουν ένα Mrage III με “steroids”.

Έτσι, βασιζόμενοι στο Mirage III, δηλαδή στην προτίμηση της πτέρυγας «Δέλτα» ως βασικό συστατικό της σχεδίασης, οι μηχανικοί ετοίμασαν το πρωτότυπο το οποίο πέταξε για πρώτη φορά στις 10 Μαρτίου του 1978.

Τα πρώτα αεροσκάφη εισήλθαν σε ενεργό υπηρεσία με την γαλλική Αεροπορία το 1984, με την έκδοση παραγωγής Mirage 2000C. Στην συνέχεια, το 1986, η Αίγυπτος αγόρασε 20 M2000 ακολουθούμενη από συνεχείς παραγγελίες της Ινδίας για συνολικά 49 Mirage και άλλα 10 το 2004.

Επόμενος πελάτης ήταν το Περού, με 10 αεροσκάφη και το 1984, η Πολεμική Αεροπορία παρήγγειλε τα πρώτα Mirage2000EG. Τέλος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αγόρασαν 20 τέτοια αεροσκάφη σχεδόν ταυτόχρονα με την χώρα μας και η Βραζιλία απέκτησε μεταχειρισμένα γαλλικά αεροσκάφη το 2005. defencenet.gr

Τα ελληνικά Mirage 2000

Τα Mirage 2000EG/BG παραγγέλθηκαν από την Γαλλία με την σύμβαση ”ΤΑΛΩΣ” που υπογράφηκε το 1984, ως μέρος της περίφημης «αγοράς του αιώνα» η οποία περιελάμβανε επίσης και 40 F-16 block 30. Αυτή αφορούσε την αφορά την απόκτηση των 40 μαχητικών Mirage 2000EG/BG και πιο συγκεκριμένα 36 μονοθέσιων και 4 διθέσιων αεροσκαφών. Η Μοίρα που θα υποδεχόταν τα νέα αεροσκάφη ήταν η 331Μ που συγκροτήθηκε επίσημα στις 18 Απριλίου.

Τα τέσσερα πρώτα αεροσκάφη δύο μονοθέσια και δύο διθέσια (τα τελευταία με Έλληνες πιλότους ως συγκυβερνήτες) προσγειώθηκαν στην αεροπορική βάση της Τανάγρας λίγες ημέρες αργότερα στις 27 Απριλίου 1988 στις 5:40 το απόγευμα. Είχαν ξεκινήσει στις 10 το πρωί από την αεροπορική βάση στο Μπορντώ και με μια στάση για ανεφοδιασμό στην Κορσική πέταξαν για την Ελλάδα.

Με την άφιξη των αεροσκαφών αμέσως άρχισε και η εκπαίδευση των πρώτων Ιπταμένων από Γάλλους εκπαιδευτές. Σε σύντομο χρονικό διάστημα η Μοίρα στελεχώθηκε από έμπειρους Ιπταμένους μαχητικών αεροσκαφών, οι οποίοι επελέγησαν από διάφορες Μοίρες της ΠΑ.

Τα προβλήματα με το ραντάρ και η αναθεώρηση της σύμβασης ”ΤΑΛΩΣ” 

Η αγορά των αεροσκαφών σημαδεύτηκε όμως από την υπόθεση που είχε γίνει τότε γνωστή ως τα «τυφλά Mirage». Αυτό γιατί ενώ η Dassault κατασκευάστρια των αεροσκαφών προσέφερε το κορυφαίο ραντάρ για αποστολές εναέριας υπεροχής RDI(που ανέπτυσσε και κατασκεύαζε η Thomson-CSF σήμερα Thales) η ΠΑ προτίμησε το μικρότερων δυνατοτήτων και ανεπαρκές RDM και αυτό για περιορισμό του κόστους. Μακροπρόθεσμα όμως η επιλογή του υποτίθεται «φθηνότερου» RDM θα στοίχιζε στην ΠΑ περισσότερο εάν έπαιρνε εξ αρχής το RDI. Ένας άλλος πιθανός λόγος για την προτίμηση στο RDM ήταν ότι αυτό προσέφερε μια αίσθηση «πολλαπλού ρόλου» με διαμορφώσεις τόσο αέρος-αέρος όσο και αέρος-εδάφους.

Εκείνη άλλωστε την εποχή η τάση στα μαχητικά «πολλαπλού ρόλου» ήταν σχεδόν… viral, άσχετα εάν το Mirage 2000 δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως ένα τέτοιο μαχητικό, παρά μόνο ως αεροσκάφος αναχαίτισης. Αποτέλεσμα όμως αυτού ήταν ότι το RDMπροσέφερε περιορισμένες δυνατότητες σε αγώνα αέρος – αέρος και ιδιαίτερα σε διαμορφώσεις στην εμπλοκή πολλαπλών στόχων και στόχων κάτω του επιπέδου πτήσης του αεροσκάφους (look-down) ενώ και οι επιδόσεις στις ακτίνες αποκάλυψης ήταν κατώτερες των προσδοκιών. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η ΠΑ να διακόψει τις παραλαβές των Mirage 2000 από το 28ο αεροσκάφος και μετά και να στερηθεί έτσι για μεγάλο χρονικό σημαντικό αριθμό αεροσκαφών.

Μετά από μια μακρά και έντονη περίοδο διαπραγματεύσεων με την Dassault η σύμβαση ”ΤΑΛΩΣ” αναθεωρήθηκε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1990, ώστε να αμβλυνθούν αδυναμίες του ραντάρ RDM, το οποίο πάντως ποτέ δεν κάλυψε πλήρως τις απαιτήσεις της ΠΑ οι οποίες θα καλύπτονταν εάν επέλεγε το RDI αλλά ήθελε και εκτεταμένες δυνατότητες αέρος-εδάφους πράγμα για τότε αδύνατο. Έκτοτε, τα μαχητικά μετονομάστηκαν σε EGM/BGM και φέρουν το σύστημα αυτοπροστασίας ICMS 2000MkI.

Ο κύριος ρόλος της 331 Μοίρας ήταν η αναχαίτιση παντός καιρού. Για το σκοπό αυτό διέθετε στο οπλοστάσιό της βλήματα Magic IIκαθώς και τα ημιενεργού καθοδήγησης S-530D τα οποία σε συνδυασμό με το ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας ICMS, έκαναν το Mirage 2000 EGM/Mk-I το πληρέστερο αποτρεπτικό όπλο του Αιγαίου, μετά και τις διορθωτικές επεμβάσεις στο RDM. Επιπλέον, την άνοιξη του 1999 προστίθεται ακόμη ένα όπλο υπεροχής, το βλήμα AM-39 EXOCET το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και σήμερα από την 332 Μοίρα. defencenet.gr

Επίλογος

Η 331 Μοίρα πέρασε σε μια νέα περίοδο αναγέννησης με την είσοδο σε υπηρεσία των πλέον προηγμένων Mirage 2000 της έκδοσης “-5Mk2”. Την 1η Μαρτίου 2007 η Μοίρα ξεκίνησε η προετοιμασία της παραλαβής των νέων αεροσκαφών και στις 3 Μαΐου του ίδιου έτους τα πρώτα Μ2000-5 ICMS Mk-III προσγειώθηκαν στην 114 ΠΜ στην Τανάγρα. Έτσι τα παλαιά πλέον Mirage 2000EGM/BGM άλλαξαν «στέγη» καθώς μεταβιβάστηκαν στην 332Μ αλλά όχι και έδρα αφού παρέμειναν στην 114ΠΜ.

Τα αεροσκάφη αν και εξοπλισμένα σήμερα μόνο με βλήματα Magic II και ΑΜ 39 Exocet έχουν σημαντικά προβλήματα υποστήριξης όπως άλλωστε και τα πολύ νεότερα Mirage 2000-5. Έτσι μοιραία η διαθεσιμότητα των 20 σήμερα Mirage2000EGM/BGM να είναι χαμηλή. Θεωρητικά το πρόβλημα θα λυθεί μόλις τεθεί σε ισχύ η FOS που υπογράφηκε το Δεκέμβριο του 2019.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ