Το ισοζύγιο όπλων Ελλάδας & Τουρκίας στην θάλασσα και στον αέρα

Η ναυτική ισχύς του ΠΝ στο Αιγαίο για την υπεράσπιση του Αρχιπελάγους είναι κρίσιμος παράγοντας ειδικά από την στιγμή που το τουρκικό Ναυτικό έχει πραγματοποιήσει σημαντικότατα βήματα για την ενίσχυσή του και είναι μια διεργασία που συνεχίζεται και θα συνεχίζεται όλη τη νέα δεκαετία.

Η Ελλάδα μόλις πρόσφατα ξεκίνησε τις δικές της εξοπλιστικές προσπάθειες με την απόκτηση των γαλλικών Belharra και θα ακολουθήσει και η απόκτηση κορβετών προς αντικατάσταση μονάδων επιφανείας του ΠΝ.

Σημασία βέβαια δεν έχει μόνο το πλοίο, αλλά και η ποιότητα και η ποσότητα των οπλικών συστημάτων που διαθέτει, για αεράμυνα περιοχής, ανθυποβρυχιακό αγώνα και για κρούση εχθρικών πλοίων.

Ποια είναι όμως η ισορροπία ανάμεσα στα δύο Ναυτικά στον κρίσιμο τομέα των πυραύλων επιφανείας-επιφανείας; Που υπερτερεί το ΠΝ και που το τουρκικό Ναυτικό;

Σήµερα, αν και αριθµητικά η Τουρκία υπερτερεί έναντι της Ελλάδας, σε κύρια σκάφη επιφανείας (27 έναντι 44), εντούτοις το ΠΝ διατηρούσε μέχρι πρόσφατα κάποιο τακτικό πλεονέκτηµα καθώς στον κρίσιµο παράγοντα του µέγιστου βεληνεκούς, λόγω των βληµάτων Exocet MM40 block III στις Super Vita µε εµβέλεια 180 χλµ. είχαμε υπεροχή.

Τώρα, με την σταδιακή είσοδο του βλήματος ATMACA σε τουρκική υπηρεσία και την ακτίνα δράσης των 200 χλμ., χάνεται και αυτό το πλεονέκτημα.

Με την παράδοση της µίας επιπλέον Super Vita στο ΠΝ αλλά και της τέταρτης κορβέτας κλάσης Ada στο τουρκικό Ναυτικό, η αναλογία εξακολουθεί να παραµένει ίδια για την Ελλάδα, µε 28 ελληνικά πλοία έναντι 45 τουρκικών.

Θα πρέπει επίσης να σηµειώσουµε ότι βλήµατα κατά πλοίων διαθέτουν και µπορούν να εκτοξεύσουν και τα υποβρύχια του ΠΝ (UGM-84 Harpoon), Type 209 και Type 214, µάλιστα ειδικά για τα τελευταία η πιστοποίηση έγινε προσφάτως, καθώς και τα ελικόπτερα και τα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και των δύο χωρών, µε εξαίρεση προς το παρόν την Ελλάδα σε ότι αφορά τα ΑΦΝΣ, καθώς το πρόγραµµα αναβάθµισης ακόµη . δεν έχει ολοκληρωθεί.

Επίσης, η Ελλάδα διατηρεί το πλεονέκτηµα του συνδυασµού Mirage.2000-5 Mk.2/ΑM-39 Block.2 Exocet, καθώς και των συστοιχιών Exocet ΜΜ-40 παράκτιας άµυνας.

Σήµερα το ΠΝ διαθέτει και µπορεί να παρατάξει στο Αιγαίο, υπό ιδανικές συνθήκες διαθεσιµοτήτων 27 πλοία επιφανείας, εκ των οποίων 13 φρεγάτες και 14 ΤΠΚ (οι τρεις πυραυλάκατοι S-148 έχουν µεταπέσει στην κατηγορία των περιπολικών):

Ο αριθµός σε καµία περίπτωση δεν µπορεί να κριθεί ικανοποιητικός. Θα ήταν µόνο στην περίπτωση που οι 13 Φ/Γ ήταν νέα πλοία µε ικανότητες αεράµυνας περιοχής και βλήµατα επιφανείας-επιφανείαςµεγάλης εµβέλειας και βλήµατα cruise (τουλάχιστον ένας αριθµός από αυτά). 

Στην σηµερινή όµως κατάσταση, όπου τέσσερις Φ/Γ (ΜΕΚΟ) παραµένουν χωρίς κανένα πρόγραµµα εκσυγχρονισµού και οι Φ/Γ “S” παρά το πρόγραµµα που έχουν υποβληθεί, έχουν προβλήµατα υποστήριξης η κατάσταση δεν είναι ικανοποιητική. 

Σε κάθε περίπτωση η υφιστάµενη δύναµη είναι διορθωµένη ως εξής: 

-Τέσσερις φρεγάτες τύπου MEKO-200HN Mod.3 
– Εννέα φρεγάτες τύπου Standard, εκ των οποίων οι έξι εκσυγχρονισµένες, 
– Έξι ΤΠΚ Super Vita, συν µία υπό παράδοση, ενώ άλλη µία υπό ναυπήγηση. 
– Τέσσερις εκσυγχρονισµένες ΤΠΚ La Combattante IIIΑ (κλάσης «Λάσκος») 
– Πέντε ΤΠΚ La Combattante IIIB (κλάση «Καβαλούδης»). 

Σε επίπεδο βληµάτων κατά πλοίων τα 27 ελληνικά κύρια πλοία επιφανείας είναι εξοπλισµένα ως εξής:

– Οι 13 φρεγάτες MEKO-200 και Standard φέρουν αποκλειστικά βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon, σε δύο τετραπλούς εκτοξευτές σε κάθε πλοίο, µέγιστου βεληνεκούς 140 χιλιοµέτρων (104 βλήµατα συνολικά).

– Οι 6 ΤΠΚ Super Vita µεταφέρουν µεικτό αριθµό βληµάτων ΜΜ-40 Block.2/Block.3 Exocet, µέγιστου βεληνεκούς 72 χιλιοµέτρων και 180 χλµ. αντίστοιχα (40 βλήµατα συνολικά).

– Από τις τέσσερις ΤΠΚ La Combattante IIIA οι δύο (Μπλέσσας, Μυκόνιος) φέρουν 4 εκτοξευτές βληµάτων Harpoon η κάθε µια.

Οι υπόλοιπες δύο (Λάσκος, Τρουπάκης) αποκτούν βλήµατα ΜΜ40 Βlock2 (στη θέση των ΜΜ38) προερχόµενα από τα αποθέµατα της κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ που ανταλλάσσει τα βλήµατα των ΤΚΠ της κλάσης µε ΜΜ40 Βlock3.

Οι πέντε La Combattante IIIB φέρουν από τέσσερα βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon. 
Όπως είναι γνωστό, οι πέντε Combattante IIIB έχουν αντικαταστήσει ή αντικαθιστούν τα παντελώς ακατάλληλα Penguin µε Harpoon, αλλά είναι άγνωστο εάν η µετατροπή αυτή έχει πραγµατοποιηθεί και στα 5 σκάφη. 

Συνολικά το ΠΝ διαθέτει 180 βλήµατα κατά πλοίων, εκ των οποίων 140 RGM-84C Block.1C Harpoon συν 40 MM-40 Block.2/ΜΜ-40 Block.3 Exocet, των Super Vita. 

Τα 180 βλήµατα κατά πλοίων του ΠΝ µπορούν να εκτοξευτούν βάσει των εµβελειών τους ως εξής: 
α) Τα βλήµατα MM-40 Block.2 Exocet έως τα 72 χιλιόµετρα β) Τα 140 βλήµατα RGM-84C έως τα 140 χιλιόµετρα και γ) Τα βλήµατα MM-40 Block.3 Exocet έως τα 180 χιλιόµετρα.

Από την άλλη πλευρά, στο τουρκικό Ναυτικό (TDK) υπηρετούν 16 φρεγάτες, 10 κορβέτες, (εκ των οποί ων οι τέσσερις σύγχρονες κλάσης Asa) και 19 ΤΠΚ. Σε επίπεδο βληµάτων κατά πλοίων τα 44 αυτά τουρκικά κύρια πλοία επιφανείας είναι εξοπλισµένα ως εξής:

– Οι οκτώ φρεγάτες MEKO-200TN Track I/Track IΙ µε οκτώ βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon έκαστη (64 βλήµατα).

– Οι οκτώ φρεγάτες Oliver H. Perry µε οκτώ βλήµατα RGM-84C Block.1C έκαστη (64 βλήµατα).

– Οι τέσσερις κορβέτες Ada µε οκτώ βλήµατα RGM-84C Block.1C έκαστη (24 βλήµατα έτοιµα προς εκτόξευση). Να σηµειωθεί ότι από τα µέσα του έτους αναµένεται η τοποθέτηση των νέων βληµάτων τουρκικής κατασκευής Atmaca µε υποσχόµενη εµβέλεια άνω των 200 χλµ. 
– Οι έξι κορβέτες Α-69 µε τέσσερα βλήµατα MM-38 Exocet έκαστη, µέγιστου βεληνεκούς 42 χιλιοµέτρων (24 βλήµατα).
– Οι εννέα ΤΠΚ κλάσης «Kilic» µε οκτώ βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon το κάθε σκάφος (72 βλήµατα).
– Τις δύο ΤΠΚ κλάσης «Yildiz» µε δύο βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon έκαστη (4 βλήµατα).
– Οι οκτώ ΤΠΚ κλάσης «Dogan» µε δύο βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon έκαστη (16 βλήµατα έτοιµα προς εκτόξευση).

Συνολικά το TDK διαθέτει 268 σωλήνες για ισάριθµα βλήµατα κατά πλοίων, εκ των οποίων 244 RGM-84C Block.1C Harpoon και 24 MM-38 Exocet. Τα 268 βλήµατα κατά πλοίων του TDK µπορούν να εκτοξευτούν βάσει των εµβελειών τους ως εξής: 

(α) 24 βλήµατα έως τα 42 χιλιόµετρα και (β) 244 βλήµατα έως τα 140 χιλιόµετρα.
Βέβαια πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι η πλήρης αξιοποίηση της εµβέλειας των βληµάτων σε ένα κλειστό Αρχιπέλαγος όπως το Αιγαίο µπορεί να µην χρειαστεί να γίνει. Η παρεµβολή αναρίθµητων νήσσων και νησίδων µε υψοµετρικές διαφορές ενδέχεται να µην επιτρέψουν την πλήρη αξιοποίηση του φακέλου εξαπόλυσης των βληµάτων. 

Αυτό µπορεί σε ανοικτές περιοχές του Ν.Α. Αιγαίου ή νότια της Κρήτης. 

Και στις δύο περιπτώσεις όµως, αυτό που προέχει είναι η κατάλληλη τοποθέτηση των ναυτικών µονάδων για να ικανοποιούν παραµέτρους στοχοποίησης, και φυσικά την έναρξη πυρός όταν οι προϋποθέσεις είναι ευνοϊκές για τις φίλιες δυνάµεις. 

Η έγκαιρη και ορθή διάταξη δυνάµεων είναι πολύ σηµαντική και µπορεί να επιτρέψει σε ένα αντίπαλο µε µικρότερο αριθµό σκαφών και πυραύλων να επικρατήσει έναντι ενός ισχυρότερου, εάν είναι κατάλληλα και έγκαιρα διαταγµένος. 

Το ΠΝ στηρίζεται µεν στα αµερικανικά βλήµατα RGM-84C Block.1C Harpoon, διατηρεί όµως σε υπηρεσία και έναν ικανό αριθµό γαλλικών βληµάτων MM-40 Block.2/Block.3 Exocet, ενώ το TDK στηρίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στα RGM-84C Block.1C Harpoon.

Βέβαια όλα µε την υποσηµείωση, όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, της σταδιακής εγκατάστασης των βληµάτων Atmaca, πρώτα στις κορβέτες Ada µε ακτίνα προσβολής τα 200+ χλµ. και στη συνέχεια στις νέες Φ/Γ κλάσης “I”, οι οποίες βρίσκονται υπό ναυπήγηση. 

Το βλήµα προορίζεται για τον εξοπλισµό των Ada, τωνΦ/Γ Istif και των Oliver Hazard Perry, σε πρώτη φάση. Τελικός στόχος είναι να αντικαταστήσει όλα τα βλήµατα Exocet και Harpoon στο TDK.
Ο Atmaca ζυγίζει 800 κιλά και φέρει πολεµική κεφαλή βάρους 200 κιλών.

Πετά µε υποηχητική ταχύτητα, ενώ επιτυγχάνει µέγιστο βεληνεκές κάτω των 200 χιλιοµέτρων. Η καθοδήγηση του επιτυγχάνεται µέσω συστηµάτων INS/GPS (Inertial Navigation System/Global Positioning System), ενώ κατά την τερµατική φάση χρησιµοποιεί ενεργητικό σύστηµα ραντάρ για αυτόνοµη έρευνα και ανίχνευση στόχου.

Ποσοτικά το TDK υπερέχει σε βλήµατα (268 έναντι 180 βληµάτων), του ΠΝ ενώ υπάρχουν και διαφοροποιήσεις στα ποιοτικά χαρακτηριστικά ανάµεσα στους RGM-84C Block.1C Harpoon και στους MM-40 Block.3 Exocet.

Όταν γίνει η παράδοση των δύο επιπλέον Super Vita στο ΠΝ η αναλογία θα βελτιωθεί ελαφρά για την Ελλάδα µε 196 ελληνικά βλήµατα κατά πλοίων έναντι 276 τουρκικών.

Σε επίπεδο κλιµάκωσης του βεληνεκούς η Ελλάδα έχει να επιδείξει µια πιο πυκνή «διαστρωµάτωση» η οποία ξεκινά από τα 72 χιλιόµετρα, µε τα βλήµατα ΜΜ-40 Block.2 Exocet, αυξάνει στα 140 χιλιόµετρα, µε τα βλήµατα UGM-84C Block.1C Harpoon, και καταλήγει στα 180 χιλιόµετρα µε τα βλήµατα ΜM-40 Block.3 Exocet. 

Από την άλλη, η «διαστρωµάτωση» του βεληνεκούς για το TDK ξεκινά από τα 42 χιλιόµετρα, µε τα βλήµατα ΜΜ-38 Exocet, συνεχίζει στα 140 χιλιόµετρα, µε τα βλήµατα UGM-84C Block.1C Harpoon και καταλήγει στα 200+ χλµ. µε τα Atmaca. 

Συνεπώς το TDK ή θα πρέπει να προσβάλει τα ελληνικά πλοία από αποστάσεις µικρότερες των 140 χιλιόµετρα ή θα πρέπει να πλησιάζει σε αποστάσεις µικρότερες των 42 χιλιοµέτρων, χωρίς των Atmaca υπολογιζοµένων. 

Αντίθετα, τουλάχιστον πέντε ελληνικά πλοία µπορούν να πλήξουν τουρκικά πλοία, µε τα βλήµατα MM-40 Block.3 Exocet, από την «ασφαλή» απόσταση άνω των 140 χιλιοµέτρων, δηλαδή εκεί που εξαντλείται το «µακρύ χέρι» του TDK.

Επιπλέον, τα MM-40 Block.3 Exocet, των ελληνικών Super Vita, έχουν την δυνατότητα να να προσβάλουν στόχους στο έδαφος, κάτι που δεν µπορεί να κάνει κανένα βλήµα σε υπηρεσία στο TDK.

Οι αεροεκτοξευόµενοι πύραυλοι

Τα βλήµατα κατά πλοίων και οι αντιπλοϊκές επιχειρήσεις, TASMO (Tactical Air Support for Maritime Operations), αποτελούν ίσως την πιο άµεση λύση για την καταστροφή εχθρικών πλοίων. 

Ευτυχώς, την αξία των βληµάτων κατά πλοίων κατανόησε και η ελληνική στρατιωτική ηγεσία, αµέσως µετά την Κρίση των Ιµίων, µε αποτέλεσµα την άµεση προµήθεια βληµάτων AM-39 Block.2 Exocet, αναµφισβήτητα µια από τις σηµαντικότερες προσθήκες στο ελληνικό οπλοστάσιο.

Το αποτέλεσµα των αντιπλοϊκών επιχειρήσεων θα εξαρτηθεί από την ποιότητα και την ποσότητα των διαθέσιµων πληροφοριών. Ας µη ξεχνάµε ότι εκτός των πιθανών πολλαπλών αξόνων επιθέσεως από εχθρικά αεροσκάφη (επιθέσεις κορεσµού), τα πλοία επιφανείας καλούνται να αποκαλύψουν και να εξουδετερώσουν υποβρύχιες και άλλες απειλές ταυτόχρονα (συστοιχίες παράκτιας άµυνας, για παράδειγµα)