Το γαλλικό μαχητικό της Dassault εντάσσεται πλέον και επίσημα στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία με τουλάχιστον -έχει σημασία το «τουλάχιστον» γιατί ίσως προστεθούν κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων 2-6 ακόμα μαχητικά- μετά από διαδοχικές εξαγωγικές επιτυχίες σε Αίγυπτο, Κατάρ και Ινδία.

Να σημειώσουμε ότι την πρόταση για τα Rafale την είχε αποκαλύψει πρώτο το pronews.gr στις 14 Αιγούστου.

Το πρόγραμμα πλέον έχει εισέλθει σε νέα τροχιά με πωλήσεις που αναμένεται να αποφέρουν 2,5  δισ. ευρώ στα ταμεία της Dassault με ουσιαστικές προοπτικές εξέλιξης που θα αφορούν τη νέα έκδοση Rafale NG με πιθανό πρώτο πελάτη τα ΗΑΕ.

Το γαλλικό μαχητικό 4ης γενιάς απέδειξε – πέραν κάθε αμφιβολίας – την αξία του στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, το Μάλι και τη Λιβύη με τα φτερά της γαλλικής Αεροπορίας, η οποία πραγματοποίησε εκατοντάδες επιχειρησιακές εξόδους, συμπληρώνοντας χιλιάδες ώρες πτήσης. ‘

Έτσι όχι μόνο κατέστη εφικτή η απόκτηση πολύτιμης επιχειρησιακής εμπειρίας αλλά η πολεμική δράση του Rafale έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης από την Dassault, προκειμένου να προωθήσει δυναμικά τον τύπο στη διεθνή αγορά.

Στις επιχειρήσεις σε Αφρική και την Ασία, το Rafale επιβεβαίωσε την υψηλή αξιοπιστία του, σε συνδυασμό με αποδεδειγμένη ικανότητα εναλλαγής ρόλων σε κρούση και αναγνώριση, ευελιξία στην ανάθεση στόχων και υψηλά ποσοστά επιτυχών προσβολών επίγειων στόχων με κατευθυνόμενα πυρομαχικά GBU-16 και AASM.

Εκεί ακριβώς φάνηκε η διαφορά με το Eurofighter Typhoon, όπου παρά το μεγάλο διάστημα από την είσοδο του σε υπηρεσία, εξακολουθεί να στερείται ολοκληρωμένων ικανοτήτων, σε ότι αφορά την κρούση ακριβείας και την αναγνώριση.

Αντιθέτως το Rafale είναι από κάθε άποψη ένα ώριμο και πλήρως ολοκληρωμένο μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων!

Στον τομέα της εναέριας μάχης όπως ήταν φυσικό, οι παραπάνω συρράξεις δεν έδωσαν την ευκαιρία στο μαχητικό της Dassault να αποδείξει την αξία του, καθώς ήταν δεδομένη η πλήρης απουσία ικανής αεροπορικής απειλής.

Αλλωστε και στην Πολεμική Αεροπορία προορίζεται βασικά σε αποστολές αέρος-εδάφους με τα F-16 και τα MIrage 2000-5 Mk2 να δέχονται το βάρος των αποστολών αέρος-αέρος.

Βέβαια, αν εξοπλιστεί με το βλήμα αέρος- αέρος Meteor με 120 χλμ. ακτίνα δράσης και ταχύτητα 4 Mach, πραγματικά θα είναι «χωρίς αντίπαλο» στο Αιγαίο και θα μπορεί να αντιμετωπίσει τα τουρκικά F-16 σε αναλογία 1:2.

Παρόλα αυτά οι δυνατότητες του τύπου είναι αποδειγμένα υψηλές με πρωτοφανή αντίληψη τακτικής κατάστασης με χρήση Link 16 αλλά και του ηλεκτροοπτικού συστήματος FSO που επιτρέπει οπτική αναγνώριση σε μεγάλες αποστάσεις.

Ας δούμε όμως ποιες ήταν οι χώρες που επέλεξαν το μαχητικό της Dassault και ποιες ήταν οι συνθήκες που οδήγησαν στην προσέλκυση των πρώτων νέων εξαγωγικών πελατών με 84 συνολικά νέες παραγγελίες!

Αίγυπτος – Ο πρώτος εξαγωγικός πελάτης

Η επιτυχία του Rafale στην Αίγυπτο αποτέλεσε αναμφίβολα μια επιτυχία που έχει τις ρίζες της πίσω στο 2011, όταν οι ΗΠΑ – ουσιαστικά – διέκοψαν την παροχή αμυντικής βοήθειας στην κυβέρνηση του Καίρου.

Η εξέλιξη αυτή άφησε τις αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις μετέωρες και ανάγκασε την αναζήτηση νέας πηγής προμηθειών για την κάλυψη πιεστικών επιχειρησιακών αναγκών – ειδικά σε ότι έχει να κάνει με την Αεροπορία της χώρας.

Πρακτικά η αναζήτηση για ένα νέο μαχητικό που θα αναβάθμισε τις δυνατότητες της Αιγυπτιακής Αεροπορίας, είχε ξεκινήσει αρκετά παλαιότερα – πλην όμως η χώρα για οικονομικούς κυρίως λόγους δεν είχε καταφέρει να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα, βασιζόμενη έτσι στα Lockheed Martin F-16C/D Block 30/40 που διαθέτει μαζί με το στόλο των Dassault Mirage 2000 που είχε παραλάβει στις αρχές της δεκαετίας του 90.

Η πρώτη ουσιαστική ενίσχυση ήταν η παραγγελία 20 Lockheed Martin F-16C/D Block 52 (16 μονοθέσια F-16C και 4 F-16D ύψους $ 2.2 δισ. που υπογράφτηκε στις 3 Μαρτίου 2010. Παράλληλα υπήρξαν συζητήσεις με το Πακιστάν για συμπαραγωγή του JF-17 Thunder χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Η αλλαγή καθεστώτος στην Αίγυπτο τον Αύγουστο του 2012 ώθησε τις ΗΠΑ να επιταχύνουν το πρόγραμμα προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεργασία με την νέα ηγεσία με την κατάσταση όμως να επιδεινώνεται σε διπλωματικό επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών.

Κάτι που τελικά οδήγησε στην αναστολή παραδόσεων των νέων μαχητικών στο Κάιρο, που ανακοινώθηκε επίσημα στις 24 Ιουλίου 2013 έπειτα από την εκδήλωση πραξικοπήματος (που επέφερε και την επιβολή άτυπου εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ).

Η Αίγυπτος βασιζόταν στην ετήσια στρατιωτική βοήθεια και η πιεστική ανάγκη αντικατάστασης πεπαλαιωμένων μαχητικών σοβιετικής κατασκευής, οδήγησε την ηγεσία της χώρας στην αναζήτηση νέων πηγών χρηματοδότησης. Αυτή βρέθηκε από τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, χώρες που ήταν πρόθυμες να παρέχουν οικονομική βοήθεια με στόχο την αποτροπή ενίσχυσης των φομενταλιστών ισλαμιστών που απειλούν τη σταθερότητα στη χώρα.

Η ευκαιρία για τη γαλλική πλευρά ήταν μεγάλη και έπειτα από σειρά μακρών επαφών μεταξύ της γαλλικής και αιγυπτιακής κυβέρνησης, ανακοινώθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2015 η υπογραφή σύμβασης ύψος 3 δiσ. ευρώ για την προμήθεια 24 Rafale.

Από αυτά τα 16 θα είναι διθέσια και 8 μονοθέσια κάτι που υποδηλώνει ότι ο συνδυασμός που επελέγη, δίνει έμφαση σε αποστολές κρούσης (κύρια επιχειρησιακή απαίτηση της Αιγυπτιακής Αεροπορίας).

Βάσει της συμφωνίας θα παραδοθούν μέσα στο καλοκαίρι 3 διθέσια μαχητικά Rafale B από τα αποθέματα της Γαλλικής Αεροπορίας προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η επιχειρησιακή μετάπτωση αιγύπτιων χειριστών στον νέο τύπο, ενώ θα ακολουθήσουν 3 επιπλέον Rafale μέχρι τις αρχές του 2016 με στόχο το σύνολο των Rafale να έχει παραδοθεί μέχρι το 2019.

Εντυπωσιακή είναι και η δαπάνη για την αγορά οπλικών συστημάτων και υποστήριξης καθώς βάσει της συμφωνίας, το Κάιρο θα καταβάλει επιπλέον περίπου 1 δισ. ευρώ για την απόκτηση βλημάτων MICA EM/IR, κατευθυνόμενων βλημάτων AASM και πυραύλων cruise τύπου Black Shaheen (παράγωγο του SCALP που διαθέτει και η ΠΑ).

Με τον τρόπο αυτό η Αίγυπτος εισέρχεται στο κλαμπ των χωρών που διαθέτουν μαχητικά 4,5 γενιάς , γεγονός που αναμένεται να προσφέρει δραματική αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων στην αεροπορία της χώρας, με ένα μαχητικό το οποίο μπορεί να εκτελέσει παράλληλα αποστολές αναχαίτισης και κρούσης.

Επιπλέον η αιγυπτιακή Αεροπορία θα αποκτήσει και για πρώτη φορά δυνατότητα υπό-στρατηγικής κρούσης εναντίον στόχων σε αποστάσεις άνω των 250km γεγονός που ενδεχομένως να μην βλέπουν με «καλό μάτι» άλλες χώρες της περιοχής όπως το Ισραήλ.

Πάντως εν όψει της ευρύτερης απειλής του ακραίου ισλαμικού στοιχείου, η ενίσχυση του οπλοστασίου της Αιγύπτου με προηγμένα μαχητικά για εκτέλεση του ρόλου κρούσης ακριβείας, μάλλον αποτελεί θετικό βήμα προς την αντιμετώπιση αυτής της απειλής.

Οπότε ίσως αυτό είναι το σημείο που μπορεί να εξηγήσει την απουσία αντίδρασης από την πλευρά του Ισραήλ (που υπό άλλες συνθήκες μάλλον δεν θα επιθυμούσε να δει την αιγυπτιακή Αεροπορία με βλήματα cruise).

Επίσης στο πλαίσιο της ίδιας συμφωνίας, η Αίγυπτος υπέγραψε σύμβαση με τη Γαλλία για την απόκτηση μιας φρεγάτας FREMM της DCNS με προϋπολογισμό περί το 1 δισ. ευρώ που περιλαμβάνει τη δαπάνη για τη ναυπήγηση του σκάφους και την υποδομή υποστήριξης (με τον οπλισμό να αποτελεί αντικείμενο διαφορετικής σύμβασης χωρίς ωστόσο να έχει επιβεβαιωθεί επίσημα).

Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για παραχώρηση της φρεγάτας «Normandie» η οποία βρίσκεται στο στάδιο δοκιμών αποδοχής από το γαλλικό Ναυτικό.

Υπενθυμίζεται ότι παλαιότερα το ίδιο σκάφος είχε προσφερθεί στο ΠΝ χωρίς όμως αίσια έκβαση καθώς η χρηματοδότηση δεν ήταν εφικτή υπό το πλαίσιο της ευρύτερης δημοσιονομικής κρίσης που δεν επέτρεψε την απόκτηση νέων φρεγατών.

Η επιτυχία στο Κατάρ

Η μεσανατολική χώρα αποτελούσε εδώ και καιρό έναν πιθανό πελάτη για την Dassault, η οποία έχοντας την πρόθεση να προσφέρει το γαλλικό μαχητικό προς εξαγωγή, είχε στο παρελθόν προτείνει διάφορες προτάσεις. 

Μεταξύ αυτών ήταν η αντικατάσταση των Mirage 2000-5EDA με Rafale, σε βάση 1 προς 1 με ευνοϊκούς όρους τιμολόγησης και την μεταπώληση των -5 σε τρίτη χώρα, (με την Ελλάδα να αποτελεί δυνητικά έναν πιθανό αποδέκτη).

Παρόλα αυτά το Κατάρ είχε υπό εξέταση και άλλες προτάσεις μεταξύ των οποίων τα F/A-18E/F Super Hornet και F-15E της Boeing, ενώ η κοινοπραξία του Eurofighter Typhoon είχε καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να επαναλάβει μια εξαγωγική επιτυχία όπως έγινε με τη Σαουδική Αραβία και πιο πρόσφατα με το Ομάν

Απώτερη φιλοδοξία της EADS φαίνεται ότι ήταν να δημιουργηθεί ένα δίκτυο χωρών – χρηστών του Eurofighter στην περιοχή του Κόλπου.

Οι πρώτες ενδείξεις για την επικράτηση της Dassault φάνηκαν το 2014 καθώς η γαλλική πλευρά είχε αφήσει να διαρρεύσει η πληροφορία, ότι το Κατάρ εξετάζει την απόκτηση 72 Rafale (γεγονός που αποδείκνυε ότι οι συνομιλίες βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο).

Τελικώς στις 4 Μαΐου 2015, το Κατάρ υπόγραψε την προμήθεια 24 μαχητικών Rafale ύψους 6,3 δισ. ευρώ για 18 μονοθέσια Rafale C και 6 διθέσια Rafale B.

Στη σύμβαση περιλαμβάνεται και προμήθεια οπλικών συστημάτων για τα Rafale που περιλαμβάνει βλήματα αέρος αέρος MICA EM/IR, κατευθυνόμενα πυρομαχικά AASM και βλήματα cruise τύπου Black Shaheen ενώ υπάρχει η εκτίμηση ότι το Κατάρ θα είναι η πρώτη χώρα της Μέσης Ανατολής που θα αποκτήσει το νέο βλήμα αέρος αέρος Meteor της MBDA .

Το Meteor θα προσφέρει δραματικά μεγαλύτερες αποστάσεις εμπλοκής εναέριων στόχων σε σχέση με τα MICA και φυσικά αναμένεται ότι θα επιφέρει αλλαγή του συσχετισμού εναέριας ισχύος στην περιοχή!

Η αρχική πάντως εξαγγελία για 72 μαχητικά αεροσκάφη, αφήνει περιθώριο για επιπλέον παραγγελίες Rafale, οι οποίες όμως μπορεί να μην είναι εξασφαλισμένες καθώς ο ανταγωνισμός από τις ΗΠΑ αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα.

Επιπλέον υπάρχει πάντα η πιθανότητα το εμιράτο να προχωρήσει σε άνοιγμα προς μια δεύτερη πηγή προμήθειας, η οποία εκτός από τα Super Hornet και Strike Eagle της Boeing, ενδεχομένως να περιλαμβάνει και πιθανή προσφορά του F-35 Lightning II της Lockheed Martin.

Πάντως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία επίσημη αναφορά για την προσφορά του μαχητικού 5ης γενιάς σε χρήστες πέραν αυτούς που μετέχουν εξ αρχής στην σχεδιαστική ομάδα ανάπτυξης και φυσικά το Ισραήλ που είναι και ο πρώτος εξαγωγικός πελάτης.

Και σε αυτήν την περίπτωση, η απειλή των ισλαμιστών σε Συρία και Υεμένη καθώς και η απειλή του Ιράν, φαίνεται ότι αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα ενίσχυσης των αεροπορικών δυνάμεων χωρών του Κόλπου, γεγονός που επέτρεψε στην Dassault να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία και να ολοκληρώσει σε σύντομο διάστημα τις διαπραγματεύσεις με το Κατάρ.

Ινδία – Προμήθεια εκτός MMRCA

H περίπτωση της Ινδίας ίσως αποτελεί την μεγαλύτερη έκπληξη καθώς το Νέο Δελχί έχει ήδη επιλέξει το Rafale ως νικητή από το 2012, όταν ανακοίνωσε ότι αναδείχτηκε νικητής στο πλαίσιο του διαγωνισμού MMRCA για 126 νέα μαχητικά τα οποία θα κατασκευάζονταν σε εγχώρια γραμμή παραγωγής (εκτός από τα πρώτα 18 τα οποία η Ινδική Αεροπορία θα παραλάμβανε απευθείας από τη Dassault).

Έκτοτε το πρόγραμμα υπέπεσε σε σειρά ατέρμονων διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών, με την Ινδία να διεκδικεί μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής στην συμπαραγωγή ενώ ζητήματα που έχουν να κάνουν με το κόστος της προμήθειας, οδήγησαν σε φαινομενικό αδιέξοδο με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο 2015 με την ινδική Αεροπορία να βρίσκεται εντελώς εκτός χρονοδιαγράμματος σε ότι αφορά την αντικατάσταση πεπαλαιωμένων σοβιετικών μαχητικών.

Μάλιστα σειρά σοβαρών ατυχημάτων με απώλειες χειριστών και πολιτών έχει προκαλέσει την κατακραυγή της κοινής γνώμης στη χώρα, ενώ ο τομέας της ασφάλειας πτήσεων έχει τεθεί υπό συνολική αμφισβήτηση, με δυσμενείς επιπτώσεις στο ηθικό του προσωπικού.

Παρόλα αυτά η Ινδία παραμένει μια τοπική αεροπορική «υπερδύναμη» με μεγάλο αριθμό μαχητικών Su-30MKI Flanker σε υπηρεσία που μαζί με τα Mirage 2000I (τα οποία βρίσκονται σε στάδιο εκσυγχρονισμού σε επίπεδο -5) προσφέρουν αεροπορική υπεροχή σε απειλές που προέρχονται τόσο από το Πακιστάν όσο και από τη Κίνα.

Μια νέα προμήθεια του ρωσικού μαχητικού πολλαπλών ρόλων πάντως δεν ήταν επιθυμητή από την ηγεσία την Ινδικής Αεροπορίας (τόσο από πλευράς κόστους προμήθειας και δαπάνης όσο και από την πλευρά της επιχειρησιακής αξιοποίησης) καθώς η ινδική ηγεσία έχει εκφράσει ανοιχτά την άποψη ότι το Rafale θα συμπληρώσει τα S-30MKI αλλά θα καλύπτει διαφορετικές επιχειρησιακές απαιτήσεις.

Εν μέσω φημών για εμπορική επαναπροώθηση του Eurofighter Typhoon (που μάλλον δεν φαίνεται ότι είχαν πραγματική υπόσταση), η Ινδία ανακοίνωσε τον Ιανουάριο την έναρξη διαπραγματεύσεων με υπογραφή σχετικής σύμβασης για απευθείας ανάθεση προγράμματος προμήθειας 36 μαχητικών Rafale στην Dassault.

Η προμήθεια αυτή – όπως όλα δείχνουν – είναι σε ξεχωριστό πλαίσιο από το διαγωνισμό MMRCA, αφού τα νέα Rafale θα κατασκευαστούν στη γαλλική γραμμή παραγωγής, προκειμένου να επιταχυνθεί κατά το δυνατόν ο χρόνος παράδοσης.

Σε ότι αφορά όμως το MMRCA, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. Είναι δε πιθανόν η απευθείας προμήθεια 36 μαχητικών από τη Dassault, να επιφέρει βελτίωση του παρεχόμενου ποσοστού συμπαραγωγής στην ινδική πλευρά, προκειμένου να ξεκινήσει η εγχώρια συναρμολόγηση των 108 μαχητικών που υπολείπονται με βελτιωμένους όρους.

Σε κάθε περίπτωση τελικός στόχος της Ινδικής Αεροπορίας είναι να αποκτήσει τουλάχιστον 7-8 Μοίρες εφοδιασμένες με Rafale, οι οποίες θα συγκροτήσουν μια αεροπορική δύναμη μέχρι το 2020 με προηγμένες επιχειρησιακές δυνατότητες αποτελούμενη με 250-300 μαχητικά Su-30MKI, Rafale και Mirage 2000-5!

Το Rafale F3

Στην παρούσα φάση η Dassault παράγει το Rafale στο πρότυπο F-3 ενώ αναβαθμίζει στο ίδιο επίπεδο και τα υπόλοιπα μαχητικά του τύπου σε υπηρεσία.

Η σύμβαση για την ανάπτυξη της έκδοσης F3 του Rafale, ανατέθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2004 ενώ είχε ακολουθήσει στα τέλη του ίδιου έτους σύμβαση προμήθειας για 59 μαχητικά της έκδοσης αυτής. Στην έκδοση F3 το μαχητικό ενσωμάτωσε πλέον και ρόλο πυρηνικής αποτροπής με την ικανότητα εκτόξευσης του βλήματος Αέρος-Εδάφους Μέσης Ακτίνας-Βελτιωμένου (ASMP-A).

Το ραντάρ RBE2 απέκτησε διαμορφώσεις Ραντάρ Συνθετικού Διαφράγματος (SAR) υψηλής ανάλυσης και παρακολούθησης αναγλύφου, με αυτόματο έλεγχο χειριστηρίου (auto-stick) και μοχλού ώσης (auto-throttle).

Υπό εξέλιξη βρίσκεται επίσης το σύστημα απεικόνισης κάσκας Gerfaut, ενώ εχει ενσωματωθεί πλήρης ικανότητα άφεσης βομβών καθοδήγησης λέιζερ GBU, το ατρακτίδιο σήμανσης (TGP) Damocles, το βλήμα εναντίον πλοίων ΑΜ.39 Exocet και το ατρακτήδιο ηλεκτρο-οπτικής αναγνώρισης RECO NG.

Η αναβάθμιση των αεροσκαφών επιπέδου F2 σε F3 ολοκληρώθηκε με διαδικασία εγκατάστασης λογισμικού στις μονάδες γεγονός που δεν επηρέασε την επιχειρησιακή ετοιμότητα και διαθεσιμότητα του στόλου της Γαλλικής Αεροπορίας και του Ναυτικού.

Στο σημείο αυτό υπογραμμίζεται ότι το Rafale παραμένει το μόνο ευρωπαϊκό μαχητικό που διαθέτει σήμερα σε υπηρεσία ραντάρ τεχνολογίας AESA, η οποία χρησιμοποιεί ευέλικτη δέσμη για πραγματικό ταυτόχρονο εγκλωβισμό στόχων με μεγάλο υψομετρικό διαχωρισμό σε μέσες αποστάσεις αλλά και στόχους εδάφους.

Επίσης συνδυάζει τη χρήση προηγμένων ενεργητικών και παθητικών αισθητήρων υψηλής τεχνολογίας, οι οποίοι επιτρέπουν την αντιμετώπιση πολλαπλών στόχων σε περιβάλλον υψηλών απειλών.

Προηγμένες ικανότητες Omnirole

Συγκεκριμένα το γαλλικό μαχητικό σε αποστολές αεροπορικής υπεροχής και αναχαίτισης χρησιμοποιεί συνδυαστικά έναν αριθμό αισθητήρων και οπλικών συστημάτων τα οποία περιλαμβάνουν:

Το ραντάρ RBE2 με κεραία Ενεργού Ηλεκτρονικής Σάρωσης (AESA). Έχει την ικανότητα εγκλωβισμού πολλαπλών στόχων αέρος – αέρος ενώ συνεχίζεται η έρευνα (Track While Scan) με δυνατότητα καθοδήγησης βλημάτων εναντίον πολλαπλών στόχων, Διαμορφώσεις Αέρος Εδάφους και Επιφανείας με λειτουργία Παρακολούθησης Ανάγλυφου (Terrain Following)
Πολυφασματικό ψηφιακό Σύστημα Αυτοπροστασίας υψηλής ευαισθησίας SPECTRA.

Προσφέρει ικανότητα εντοπισμού βλημάτων κατευθυνόμενα με ραντάρ ή λέιζερ σε εύρος 360 μοιρών γύρω από το αεροσκάφος ενώ ταυτόχρονα συνεργάζεται πλήρως με τους λοιπούς αισθητήρες του μαχητικού και παρουσιάζει τα δεδομένα για απειλές συνδυαστικά μέσω σύντηξης δεδομένων (Data Fusion).

Ηλεκτροοπτικό Αισθητήρα FSO (Front Sector Optronics).

Ο αισθητήρας περιλαμβάνει τηλεοπτική κάμερα TV και αποστασιόμετρο λέιζερ που επιτρέπουν το παθητικό εγκλωβισμό ακόμη και με το ραντάρ εκτός λειτουργίας.

Χάρις το FSO ο χειριστής του Rafale είναι σε θέση να αναγνωρίσει την ταυτότητα εναέριων στόχων από μεγάλες αποστάσεις τόσο οπτικά μέσω της εικόνας που προβάλλεται σε οθόνη στο cockpit όσο και με τη παθητική μέθοδο NTCR (Non Co-Operative Target Recognition) που προβάλει με τη μορφή ένδειξης στην οθόνη του ραντάρ, τον τύπο του αεροσκάφους που έχει εγκλωβιστεί υπό συγκεκριμένες παραμέτρους και συνθήκες. Τα δεδομένα για απειλές παρουσιάζονται επίσης συνδυαστικά μέσω σύντηξης δεδομένων (Data Fusion)

Ζεύξη Δεδομένων Link-16 

Επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων (στόχοι αέρος – εδάφους) από όλα τα μαχητικά του σχηματισμού με συνδυασμό από όλους τους αισθητήρες τους με αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της επίγνωσης τακτικής κατάστασης. Παράλληλα επιτυγχάνεται αποτελεσματική ανάθεση εμπλοκής σε κάθε μαχητικό του σχηματισμού σε περιβάλλον πολλαπλών απειλών ενώ μειώνεται σημαντικά η περίπτωση εμπλοκής με φίλιους στόχους.

Βλήματα MICA IR

Εξασφαλίζουν πλήρως παθητική σάρωση περιοχής σε δεδομένη εμβέλεια μπροστά από το RAFALE ενώ μπορούν να βληθούν εντελώς αυτόνομα χωρίς καμία παροχή δεδομένων στοχοποίησης από άλλους αισθητήρες.

Παράλληλα λόγω της μεθόδου καθοδήγησης της κεφαλής του MICA IR, ο στόχος δεν έχει προειδοποίηση για τον εγκλωβισμό του από το βλήμα!

Σε εμπλοκές πέραν του ορίζοντα BVR, το ραντάρ RBE 2 είναι σε θέση να εγκλωβίζει ταυτόχρονα πολλαπλούς στόχους ακόμη και με μεγάλο διαχωρισμό ύψους και πορείας.

Επιπλέον όλα τα μαχητικά Rafale F3 της gαλλικής Αεροπορίας έχουν εφοδιαστεί με σύστημα ζεύξης δεδομένων Link 16, ενώ ήδη σε εξέλιξη βρίσκεται η ανάπτυξη νέων τακτικών που θα εκμεταλλεύονται τα επιχειρησιακά πλεονεκτήματα που προσφέρει το συγκεκριμένο σύστημα.

Για το λόγο αυτό οι Γάλλοι χειριστές των Rafale συνεργάζονται συχνά με αεροσκάφη εναέριας επιτήρησης και ελέγχου E-3 AWACS για την ανταλλαγή πληροφοριών.

Σε συνδυασμό μάλιστα και με το σύστημα ζεύξης Link 16 και το FSO, το Rafale μπορεί να εκτελέσει μια πλήρως μια «σιωπηλή» αναχαίτιση με κλειστό ραντάρ σε μέγιστο βεληνεκές χωρίς καμία εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που θα μπορούσε να προσδώσει τη θέση του γαλλικού μαχητικού και να προειδοποιήσει το στόχο για το επερχόμενο βλήμα!

Ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημα είναι το εξελιγμένο σύστημα αυτοπροστασίας SPECTRA το οποίο – πέραν των δυνατοτήτων ESM και παροχής δεδομένων στοχοποίησης στα βλήματα MICA – είναι πλήρως πιστοποιημένο με «ανοιχτούς» κώδικες λογισμικού για επαναπρογραμματισμό σε μαχητικά που προορίζονται για εξαγωγές.

Οι δυνατότητες στο επίπεδο F3R

Για την εξέλιξη του αεροσκάφους μετά το επίπεδο F3, προβλέπεται έκδοση Ενεργού Διάταξης Ηλεκτρονικής Σάρωσης (AESA) του ραντάρ RBE2, αναβάθμιση του SPECTRA με νέο RWR και του OSF με προηγμένη μονάδα IRST, καθώς και ολοκλήρωση νέων όπλων, περιλαμβανόμενου του βλήματος αέρος-αέρος Meteor και πρόσθετων βομβών καθοδήγησης λέιζερ.

Συγκεκριμένα το επίπεδο F3R που θα γίνει διαθέσιμο από το 2018 θα περιλαμβάνει βελτιωμένες λειτουργίες στο ραντάρ RBE-2, επέκταση λειτουργιών του Link 16, προσθήκη IFF Mode 5, ολοκλήρωση της GBU54 AASM, νέο ατρακτήδιο σκόπευσης TGP TALIOS (εξωτερικά όμοιο με το υφιστάμενο Damocles) και νέο ατρακτήδιο εναέριου ανεφοδιασμού NARANG.

Η πιστοποίηση του Meteor θα αναβαθμίσει δραματικά την ικανότητα αέριος αέρος του Rafale καθώς θα επιτρέψει την εμπλοκή σε δραματικά μεγαλύτερες αποστάσεις που θα εκμεταλλεύεται πλήρως την ικανότητα αποκάλυψης στόχων του AESA ραντάρ RBE-2.

Η πλήρης πιστοποίηση του Meteor αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2017, ενώ σημειώνεται ότι η πρώτη δοκιμή τηλεμετρίας έχει ήδη πραγματοποιηθεί με επιτυχία στις 28 Μάιου 2015.

Rafale NG – To μέλλον

Οι προσδοκίες της Dassault για το Rafale όπως όλα δείχνουν τελικά, φαίνεται ότι επεκτείνονται πολύ πέραν της έκδοσης F3R. Όπως είναι γνωστό υπάρχει η προοπτική ανάπτυξης μιας επανασχεδιασμένης έκδοσης που θα επιφέρει ριζικές αλλαγές και στην αεροδυναμική διαμόρφωση του μαχητικού για την περεταίρω βελτίωση των πτητικών επιδόσεων.

Οι σχεδιαστικές επιλογές που βρίσκονται στο μικροσκόπιο, εξετάζουν την πιθανότητα επιμήκυνσης της ατράκτου για μεγαλύτερη χωρητικότητα καυσίμων και την υιοθέτηση επανασχεδιασμένης πτέρυγας μεγαλύτερων διαστάσεων, με στόχο την βελτίωση της άντωσης σε όλο το φάκελο πτήσης και παράλληλη αύξηση των σημείων ανάρτησης οπλισμού.

Ανάλογες λύσεις έχει υιοθετήσει τόσο η Boeing στο F/A-18E/F Super Hornet όσο και η SAAB στο Gripen NG (τα οποία αποτελούν εξελικτικά πρότυπα των αρχικών εκδόσεων F/A-18 C/D και JAS-39/C/D αντίστοιχα) που μεγάλωσαν σε διαστάσεις προκειμένου να βελτιωθούν οι επιδόσεις σε ευελιξία και εμβέλεια.

Η Dassault όμως φαίνεται ότι θέλει να προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα με την ενσωμάτωση διάταξης πλευρικών κεραιών ηλεκτρονικής σάρωσης ραντάρ που θα προσφέρουν ικανότητα ολόπλευρης κάλυψης σε πεδίο 160 μοιρών εκατέρωθεν της ευθείας πτήσης!

Η εικόνα θα συνδυάζεται με αυτήν που καλύπτει το ραντάρ AESA RBE-2, ώστε ο χειριστής να αποκτά αυτόνομη ολοκληρωμένη αντίληψη τακτικής κατάστασης με πρωτοποριακό τρόπο!

Επιπλέον στα χαρακτηριστικά του Rafale NG θα είναι η βελτίωση των επιδόσεων ώσης προς βάρος, με υιοθέτηση ισχυρότερης έκδοσης κινητήρων Μ-88 ενώ το σύστημα αυτοπροστασίας θα βελτιωθεί περεταίρω σε συνδυασμό με προηγμένης τεχνολογίας αντίμετρα για αναβάθμιση της επιβιωσιμότητας του Rafale.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ