AGM-154 JSOW: Το “δόρυ” των ελληνικών F-16 Adv. (vid)

Το ΑGM-154 JSΟW (Joint Stand-Οff Weapon) αποτελεί αυτή την στιγμή το πλέον εξελιγμένο όπλο γενικής χρήσης των μαχητικών της ΠΑ και εξοπλίζει την “ελίτ” Μοίρα των F-16 Block Adv. στον Άραξο.

Το AGM-154 JSOW είναι ουσιαστικά ένα μη προωθούμενο σύστημα διανομής υποπυρομαχικών, με σύστημα καθοδήγησης που συνδυάζει δορυφορικό σύστημα ναυτιλίας GPS με αδρανειακή μονάδα πλοήγησης (IMU).

Διαθέτει άτρακτο ορθογώνιας διατομής, μήκους 4,06 μέτρων, πλάτους 337 χιλ. και ύψους 442 χιλ., ενώ το συνολικό βάρος του βλήματος είναι 474 κιλά στην έκδοση -Α.

Η έκδοση AGM-154A αξιοποιείται επιχειρησιακά και από τους τρεις Κλάδους των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων και είναι εφοδιασμένη με 145 βομβίδια συνδυασμένων αποτελεσμάτων BLU-97/Β CEM .

Η έκδοση AGM-154B (JSOW-B) αξιοποιείται για χρήση από την Αμερικανική Αεροπορία (USAF) και το Ναυτικό (US Navy) και φέρει έξι υποπυρομαχικά BLU-108/B, που το καθένα από αυτά περιέχει τέσσερις καθοδηγούμενες αντιαρματικές πολεμικές κεφαλές τύπου Skeet.

Η τρίτη έκδοση του JSOW προορίζεται για το Αμερικανικό Ναυτικό και είναι γνωστή με την ονομασία AGM-154C ή JSOW/Unitary. Είναι εφοδιασμένη με πολεμική κεφαλή ΒLU-111/Β, βάρους 500 λιβρών και αξιοποιεί αισθητήρα απεικόνισης υπερύθρων τερματικής καθοδήγησης και σύστημα ραδιοζεύξης. Η κεφαλή είναι ουσιαστικά μια βόμβα Mk82 με προγραμματιζόμενο πυροσωλήνα FMU-152.

Επίσης έχει αναπτυχθεί και μια εναλλακτική διαμόρφωση της JSOW-C, η οποία αξιοποιεί τη διατρητική κεφαλή ΒROACH του βλήματος πλεύσης Storm Shadow/SCALP EG. Ο αισθητήρας της έκδοσης C θα χρησιμοποιεί τεχνολογία απεικόνισης υπερύθρων διάταξης εστιακού επιπέδου, ενώ το σύστημα ραδιοζεύξης του όπλου θα είναι το AN/AWW-13.

Το AGM-154 μπορεί να αφεθεί από το αεροσκάφος σε ύψη μεταξύ 200 και 40.000 ποδών και με ταχύτητες 250 έως 650 κόμβους. Στην περίπτωση που αφεθεί σε χαμηλό ύψος επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια 12 ναυτικών μιλίων, ενώ εάν η άφεση πραγματοποιηθεί σε μεγάλο ύψος, φθάνει σε αποστάσεις έως και 40 ναυτικών μιλίων. Μετά την άφεση, την καθοδήγηση και τον έλεγχο αναλαμβάνει ο δέκτης παγκόσμιας αναφοράς θέσης GPS και το σύστημα αδρανειακής πλοήγησης INS. Κατά την πτήση προς τον στόχο δέχεται συνεχώς στοιχεία ναυτιλίας μέσω της κεραίας λήψης GPS που βρίσκεται στην επάνω επιφάνεια της ατράκτου του, ενώ στο τελικό στάδιο προσέγγισης στην επιλεχθείσα περιοχή και την προσβολή του στόχου, κάθε έκδοση του όπλου ακολουθεί διαφορετικό προφίλ πτήσης.

Σε ό,τι αφορά την έκδοση AGM-154A, αυτή εισέρχεται σε ελαφρά βύθιση, και στη συνέχεια ένας πυροτεχνικός κόφτης εκτινάσσει τα καλύμματα του φορτίου, ενώ γεννήτρια αερίου ενεργοποιεί κύστη από αλουμίνιο, που εκτινάσσει τα βομβίδια BLU-97/B. Τα βομβίδια είναι κυλινδρικής διατομής και είναι εφοδιασμένα με σφαιρικού σχήματος αλεξίπτωτο επιβράδυνσης πτώσης στο ουραίο τμήμα.

Στα BLU-97/B, μετά την απελευθέρωσή τους αναπτύσσεται στο πρόσθιο τμήμα τους ένας σωληνοειδής αισθητήρας, μέσω του οποίου ενεργοποιείται το εκρηκτικό  γέμισμα βάρους 287 γραμμαρίων, που περιέχει Cyclotol και ζιρκόνιο και πραγματοποιεί εμπρηστικό πλήγμα. Το βομβίδιο CEM έχει μήκος 169 χιλ., διάμετρο 64 χιλ. και βάρος 1,5 κιλό, ενώ μετά την άφεσή του εκτείνεται σε μήκος 356 χιλ.

Η αντιαρματική έκδοση AGM-154B στην τερματική φάση της πτήσης υπερίπταται της περιοχής του στόχου και απελευθερώνει βομβίδια BLU-108/B σε δύο «στήλες» των τριών.

Το συνολικό βάρος της φθάνει τα 470 κιλά και χρησιμοποιεί την ίδια άτρακτο με την έκδοση -Α αλλά διαφορετικό σύστημα διανομής υποπυρομαχικών. Το BLU-108/B είναι ένα κυλινδρικό κάνιστρο με δύο μικρά ορθογώνιας διατομής, ουραία πτερύγια και περιέχει τέσσερις εκρηκτικά διαμορφούμενες πολεμικές κεφαλές Skeet, ενώ είναι εφοδιασμένο με πυραυλοκινητήρα και αλεξίπτωτο σταθεροποίησης.

Πριν την εκτίναξή το βομβίδιο έχει μήκος 0,88 μέτρα και διάμετρο 120 χιλ., ενώ κάθε γέμισμα Skeet έχει διάμετρο 118 χιλ. και 90 χιλ. ύψος. Τα Skeet διαθέτουν εκρηκτικά διαμορφούμενο δίσκο χαλκού και πλευρικά τοποθετημένους αισθητήρες διπλής διαμόρφωσης λειτουργίας λέιζερ-υπερύθρων για τον εντοπισμό του στόχου. Η τρίτη έκδοση AGM-154C βάρους 468 κιλών διαθέτει αισθητήρα υπέρυθρων σε συνδυασμό με σύστημα αυτόνομης πρόσκτησης στόχου.

Στη διαμόρφωση προσβολής «σκληρών» στόχων, η έκδοση AGM-154C θα είναι εξοπλισμένη με διατρητική πολεμική κεφαλή BROACH. Η βρετανικής σχεδίασης BROACH μπορεί να διατρήσει ενισχυμένο σκυρόδεμα πάχους πέντε ποδών, ενώ η «ακόλουθη» κεφαλή διαθέτει χαλύβδινα θραύσματα βάρους τριών γραμμαρίων για την ενίσχυση της δραστικότητας του πρόδρομου κοίλου γεμίσματος.

Η πρώτη καθοδηγούμενη πτητική δοκιμή του AGM-154A JSOW έγινε τον Δεκέμβριο του 1994 από ένα αεροσκάφος F/A-18C Hornet στο NAWC του Αμερικανικού Ναυτικού στο China Lake.

Το 1997 το Αμερικανικό Ναυτικό και η Αεροπορία παρήγγειλαν 180 AGM-154A για τη φάση αρχικής παραγωγής χαμηλού ρυθμού του προγράμματος, η πλήρης παραγωγή εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 1999 ενώ οι παραδόσεις ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2000.

Οι δοκιμές της έκδοσης AGM-154B ξεκίνησαν από τη USAF στις αρχές του 1996. Η πρώτη πτητική δοκιμή πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του ίδιου έτους με ένα μαχητικό F-16D, ενώ η αρχική παραγωγή της έκδοσης ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1999.

Τον Απρίλιο του 2001 το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας ενέκρινε την παραγωγή της έκδοσης AGM-154C (JSOW-C) για το Αμερικανικό Ναυτικό, ενώ παράλληλα ανέθεσε στη Raytheon Missile Systems συμβόλαιο για την ολοκλήρωση στο όπλο της διατρητικής πολεμικής κεφαλής BROACH της βρετανικής BAE Systems.

Τον Φεβρουάριο του 2002 η BAE Systems ολοκλήρωσε επιτυχώς δοκιμή επί «ελκύθρου» της κεφαλής BROACH, ενώ η πρώτη δοκιμή της κεφαλής στις ΗΠΑ  πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2002 στο China Lake.

Για την ολοκλήρωση του JSOW στο αεροσκάφος απαιτείται η ύπαρξη αρτηρίας δεδομένων MIL-STD-1760A/B και για το λόγο αυτό το όπλο έχει πιστοποιηθεί για μεταφορά από τα μαχητικά F/A-18C/D, F-16C/D Block 40/50/52+ (τέσσερα βλήματα), και τα βομβαρδιστικά Β-1Β, Β-2, Β-52H (δώδεκα).

Το όπλο θα ολοκληρωθεί και για το F-35 JSF καθώς και για Eurofighter Typhoon. Η πρώτη επιχειρησιακή χρήση του AGM-154A έγινε στο Ιράκ, στις 25 Ιανουαρίου 1999 σε μαχητικά τύπου F/A-18 Hornet.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ειδικού Τύπου, εξαπολύθηκαν τρία JSOW εναντίον ισάριθμων ιρακινών θέσεων αντιαεροπορικής άμυνας με αποτέλεσμα την  καταστροφή τους. Επίσης το όπλο χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα από F/A-18C στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου το 1999 εναντίον χερσαίων στόχων, όταν οι καιρικές συνθήκες καθιστούσαν αδύνατη τη χρήση πυρομαχικών με ηλεκτροοπτική καθοδήγηση. AGM-154A JSOW αξιοποιήθηκαν επιχειρησιακά από μαχητικά F/A-18 Hornet κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων Southern Watch, Allied Force και Enduring Freedom στο Αφγανιστάν.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά

Mήκος: 4,06 μέτρα

Πλάτος ατράκτου: 337 χιλ.

Ύψος ατράκτου: 442 χιλ.

Εκπέτασμα ουραίων πτερυγίων: 0,53 μέτρα

Βάρος: 474 κιλά (Α), 470 κιλά (Β), 468 κιλά (C)

Μεταφερόμενα υποπυρομαχικά: 145 BLU-97/B (έκδοση Α), 6 ΒLU-108/Β (έκδοση Β), ΒLU-111/B ή BROACH (έκδοση C)

Kαθοδήγηση: GPS/INS (και αισθητήρας IR στην έκδοση C)

Kαθοδήγηση: GPS/INS (και αισθητήρας IR στην έκδοση C)

Eμβέλεια: 22-75 χλμ.

Αεροσκάφη φορείς: F/A-18 C/D, F/A-18 E/F, AV-8B, F-35, F-16 Block 40/50/52+, B-1, B-2, B-52, F-15, F-117, A-10, F-35A.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr